Opublikowana we wrześniu 2020 roku norma PKN-CEN/TS 54-14:2020-09 dokonała rewizji przepisów dotyczących systemów sygnalizacji pożaru. Największe zmiany zaszły w obrębie regulacji, które opisują lokalizację czujek pożarowych, montaż detektorów na stropach z przeszkodami, maksymalną wysokości montażu czujek oraz harmonogram konserwacji instalacji.
System sygnalizacji pożaru normy – najważniejsze zmiany
Zasięg działania czujek
Nowe przepisy zmniejszyły maksymalny dopuszczalny zasięg detektorów ciepła oraz dymu, co zagęszcza sieć czujek w celu szybszego wykrycia potencjalnego źródła pożaru.
Promień działania detektorów ciepła uległ zmniejszeniu z 5 do 4,5 metra, przy maksymalnej odległości pomiędzy urządzeniami wynoszącej 6,4 metra. Odległość od ściany lub przeszkody może wynosić do 3,2 metra, co sprawia, że każdy detektor obejmuje dozorem przestrzeń 40 metrów kwadratowych – plus obszar, na którym promień działania czujki pokrywa się z sąsiednimi urządzeniami.
W przypadku detektorów dymu promień działania został zmniejszony z 7,5 do 6,2 metra, maksymalna odległość pomiędzy urządzeniami została ustalona na 8,8 metra, natomiast dystans od ściany lub przeszkody to 4,4 metra. Takie normy sprawiają, że czujnik dymu dozoruje 77 metrów kwadratowych – plus obszar, na którym promień działania czujki pokrywa się z sąsiednimi urządzeniami. Promień wiązki detekcyjnej czujek liniowych również uległ zmniejszeniu do 6,2 metra, co zmniejszyło szerokość dozorowanego obszaru z 15 do 12,4 metra.
Montaż detektorów na ścianie oraz stropie
Dotychczasowe przepisy pozwalały na umieszczenie detektora w odległości 5% wysokości pomieszczenia od sufitu. Nowa norma zwiększyła tę odległość do 10% ze względu na zjawisko poduszki powietrznej, która może przyczynić się do zakłócenia odczytów. Kolejną zmianą w przypadku punktowych czujek dymu jest zwiększona z 11 do 12 metrów maksymalna wysokość montażu, która może wynosić nawet 16 metrów w przypadku pomieszczeń, gdzie zachodzi ryzyko występowania pożarów płomieniowych.
Zmianie uległy również przepisy dotyczące umieszczania czujników na stropie z przeszkodami. Jeżeli wysokość obiektu (belka stropowa, system wentylacyjny itp.) nie przekracza 10% wysokości, należy traktować powierzchnię jako płaską. W przypadku obecności większych przeszkód należy dostosować ilość czujek w zależności od rozmiaru „pola” wytyczonego przez obiekty. Ilość urządzeń determinują poniższe wzory:
– D > 0,25(H-h) – detektor powinien znajdować się w każdym polu;
– D < 0,25(H-h) – detektor powinien znajdować się w co drugim polu;
– D < 0,13(H-h) – detektor powinien znajdować się w co trzecim polu.
We wzorze D określa podaną w metrach odległość między przeszkodami, mierzoną od zewnętrznej do zewnętrznej krawędzi obiektów; H określa podaną w metrach wysokość pomieszczenia; h określa podaną w metrach wysokość przeszkody.
Sygnalizatory dźwiękowe
Podczas uruchomienia systemu alarmowego emitowany przez urządzenia sygnał musi być głośniejszy od dźwięków tła o przynajmniej 10 decybeli, co stanowi wzrost o 5 decybeli w stosunku do poprzedniej wersji normy. Jednocześnie zmniejszeniu uległa maksymalna głośność sygnału w miejscach, gdzie przebywają ludzie – ze 120 do 118 decybeli.
Konserwacja instalacji
Aby zapewnić maksymalną skuteczność działania, system sygnalizacji pożaru powinien być regularnie sprawdzany. Norma podaje ramowy harmonogram obowiązkowych czynności, które można podzielić na cztery stopnie. Warto pamiętać, że wszelkie nieprawidłowości powinny zostać udokumentowane w książce eksploatacji, a naprawę usterek należy zostawić fachowcom.
- Codzienna inspekcja systemu – obejmuje sprawdzenie, czy wszystkie elementy instalacji działają poprawnie i zostały ustawione w tryb dozoru. Po każdym alarmie należy sprawdzić, czy zostały podjęte właściwe działania przeciwpożarowe, a także upewnić się, czy po wyciszeniu alarmu system został ponownie ustawiony w tryb dozoru. Te działania może samodzielnie wykonać użytkownik lub właściciel instalacji.
- Comiesięczna inspekcja systemu – ten krok obejmuje uzupełnienie materiałów eksploatacyjnych, które są wykorzystywane przez instalację. Mogę one obejmować papier do drukarek, tusz lub paliwo, służące do zasilania zapasowego źródła zasilania systemu. Te działania może samodzielnie wykonać użytkownik lub właściciel instalacji.
- Kwartalna inspekcja systemu – powinna obejmować kontrolowane uruchomienie przynajmniej jednego czujnika, aby sprawdzić, czy centrala systemu prawidłowo reaguje na sygnał alarmowy. Inspekcji powinny zostać również kanały łączności ze strażą pożarną, system monitoringu oraz działanie kluczowych elementów instalacji. Te działania powinna przeprowadzić profesjonalna firma, zajmująca się montażem i konserwacją systemów przeciwpożarowych.
- Roczna konserwacja systemu – obejmuje test wszystkich czujek, źródeł zasilania awaryjnego, przewodów oraz sprawdzenie poprawności wszystkich funkcji instalacji. Te działania powinna przeprowadzić profesjonalna firma, zajmująca się montażem i konserwacją systemów przeciwpożarowych. Jednocześnie roczna konserwacja może dokonać wszystkich czynności, które zostały opisane w powyższych kategoriach.